1. Kiedy rozpocząć realizację zajęć religii?

Regulacje prawne nie doprecyzowują tej kwestii. Nadinterpretacją jest stwierdzenie, iż deklaracje o udziale dzieci zbierane są podczas zebrania organizacyjnego, które odbywa się we wrześniu. Znaną praktyką w przedszkolach - zwłaszcza w przypadku nowo tworzonych grup, są spotkania integracyjne dzieci jeszcze w sierpniu. Z kolei w grupach kontynuujących pobyt w przedszkolu deklaracje o udziale w dzieci w zajęciach religii mogły być składne we wcześniejszych latach i zgodnie z przepisami nie muszą być ponawiane.

Nie jest prawdą, iż w praktyce przedszkolnej przyjmuje się rozpoczęcie zajęć dodatkowych, w tym religii od 1 października danego roku. Już w pierwszych tygodniach września organizowane są zajęcia pokazowe. W przypadku zajęć z religii późniejsze rozpoczynanie ich zagraża pełnej realizacji podstawy programowej.

Warto przy tym zauważyć, iż dyrektor przedszkola nie może zwlekać z zatrudnieniem nauczyciela religii do października, ze względu na konieczność zatwierdzania arkuszy organizacji przedszkola w terminach określonych w Rozporządzeniu MEN z dnia 17 marca 2017 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli, a w nich m.in. liczbę nauczycieli oraz tygodniowy wymiar zajęć religii. Ponadto zatrudnianie nauczycieli religii w sposób inny niż nauczycieli pozostałych przedmiotów (np. na umowę od 1 października) miałoby charakter dyskryminacyjny i uniemożliwiałoby realizację awansu zawodowego osób, które dzięki zajęciom z religii w przedszkolu osiągają wymagane min. pół etatu. Podobnie krzywdzące byłoby zatrudnianie ich na umowach do 30 czerwca, skoro rok szkolny trwa do 31 sierpnia, a nauczyciel – jak to zostało zauważone w artykule - w ramach w ramach czasu pracy i ustalonego wynagrodzenia jest obowiązany do realizacji nie tylko „zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych prowadzonych bezpośrednio z wychowankami lub na ich rzecz”, ale także „innych czynności i zajęć wynikających z zadań statutowych przedszkola; zajęć i czynności związanych z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym”. Nie ma podstaw prawnych stwierdzenie zamieszczonego w artykule, iż „okres zatrudnienia nauczyciela religii upływa z dniem zakończenia zajęć w przedszkolu, tj. 30 czerwca” – wręcz przeczy ubiegłorocznym staraniom MEN o zapewnienie należytego traktowania wszystkich nauczycieli i stabilizację ich zatrudnienia, co przekłada się na jakość kształcenia.

2. W jakiej porze dnia organizowana jest religia?

Nie jest prawdziwe powtarzające się stwierdzenie, iż religia „jest zajęciem dodatkowym”. Zajęcia dodatkowe określone są w art. 109 ust.1 pkt. 2 ustawy Prawo oświatowe. Tymczasem religia to forma działalności dydaktyczno-wychowawczej określona w art. 109 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe – to zajęcia edukacyjne z art. 12 ust. 2 ustawy o systemie oświaty. Również w świetle Rozporządzenia MEN z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół, religia jest jednym z zajęć w planie nauczania uwzględnionym odrębnie od zajęć dodatkowych (określa się ją w § 2 ust.3 pkt. 1, zaś o zajęciach dodatkowych mówi pkt. 5).

Z powyższą kwestią wiąże się kolejna nieprawdziwa informacja zawarta w artykule – „Jaką dokumentację prowadzi katecheta? Dziennik zajęć dodatkowych (nie mylić z dziennikiem zajęć przedszkola)”.

Jak wykazano powyżej, zajęcia z religii nie są zajęciami dodatkowymi. Zgodnie z Rozporządzeniem MEN sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (par. 7.4), nauczyciel religii ma obowiązek wypełniania dziennika szkolnego. O ile nie jest to grupa międzyoddziałowa czy międzyszkolna, nie ma podstaw oczekiwać, by był to dziennik inny niż dziennik zajęć przedszkola.

Kolejna nieprawdziwa informacja to stwierdzenie, iż religia „nie może odbywać się w czasie realizacji podstawy programowej. Zatem zajęcia religii odbywają się po godzinie 13.00”. Wniosek ten wysnuto na podstawie omówionych już nieprawdziwych przesłanek, jakoby religia była zajęciem dodatkowym. Jak przypomniało MEN już w „Informacji dotycząca organizowania zajęć z religii i etyki w publicznych przedszkolach i szkołach w roku szkolnym 2016/2017”, „Decyzję dotyczącą wskazania konkretnego czasu, w którym będą się odbywać zajęcia z religii w publicznym przedszkolu ustala dyrektor przedszkola w ramowym rozkładzie dnia każdego oddziału przedszkolnego. Plan ten ustala się na wniosek rady pedagogicznej, z uwzględnieniem m.in. zasad ochrony zdrowia i higieny pracy oraz oczekiwań rodziców”. 

Jednocześnie - reagując na bieżące tendencje - Komisja Wychowania Katolickiego w Oświadczeniu w sprawie ingerowania organów prowadzących w organizację zajęć edukacyjnych w szkołach przypomniała, iż nie ma podstaw prawnych do organizowania lekcji/zajęć z religii na pierwszych lub ostatnich godzinach. Podobnie przedstawiciele nadzoru pedagogicznego podkreślali, iż „z uwagi na to, że naukę religii organizuje się w ramach planu zajęć, to w ramach zajęć opiekuńczo-wychowawczych można, na co wskazuje MEN, prowadzić lekcje religii. Zwłaszcza, że organizuje się je na życzenie rodziców. Należy przy tym pamiętać o odpowiednim zorganizowaniu takich zajęć w przypadku, gdy nie wszystkie dzieci w nich uczestniczą” (https://www.nadzor-pedagogiczny.pl/porada/czy-zajecia-z-religii-w-przedszkolu-moga-odbywac-s/1554?fbclid=IwAR0Gcsd9-r8w5qziUaIESE23P1-y2D8QwiLe62ucZqY6kf5TErF66yK8k2U). Umieszczenie zajęć z religii w środku zajęć opiekuńczo-wychowawczych wydłuża czas pracy oddziału przedszkolnego w danym dniu.